© Emy Elleboog
Wie een werkstraf krijgt, moet gratis arbeid verrichten bij prestatieplaatsen zoals een overheidsdienst of vzw. Het gros van de werkstraffen wordt uitgeschreven voor verkeersovertredingen (1.826). Daarna volgen eigendomsdelicten (709), delicten inzake openbare orde (684), drugsdelicten (593) en delicten tegen personen (577). Uit de cijfers blijkt dat zoals gewoonlijk jongeren tussen 18 en 24 de meeste werkstraffen kregen (42 procent).
Versterking van justitieassistenten
De stijging van het aantal afgeronde werkstraffen heeft te maken met het wegvallen van de impact van de coronapandemie op de prestatieplaatsen. “In 2022 is de doorlooptijd van de werkstraffen terug meer genormaliseerd, maar moest er een inhaalbeweging gebeuren en konden er bijgevolg meer werkstraffen worden afgerond”, verklaart Vlaams minister Demir. Zij versterkte de teams van de justitieassistenten, wat De Vreese toejuicht: “Die beslissing heeft deze inhaalbeweging mogelijk gemaakt. Die versterking zorgde ervoor dat meer dossiers konden worden opgenomen en dus ook afgesloten. Ook de beslissing om het aanbod uit te breiden, draagt daartoe bij.”
Ook creëerde Demir extra prestatieplaatsen: in de periode 2020-2021 kwamen er 1.900 plaatsen bij. Momenteel zijn er meer dan 3.000 prestatieplaatsen.
Federaal justitieel beleid faalt
De instroom van nieuwe dossiers blijft hoog. De justitiehuizen ontvingen vorig jaar in totaal 5.847 werkstraffen. In de eerste negen maanden van 2022 stroomden er reeds 4.214 nieuwe dossiers binnen. “We hebben als Vlaanderen geen impact op het aantal werkstraffen dat door rechters wordt opgelegd. De laatste jaren worden er steeds meer werkstraffen opgelegd, maar ook het aantal enkelbanden stijgt”, weet De Vreese. “De overbevolking van de gevangenissen is gekend. Alternatieve sancties moeten gericht opgelegd worden en kunnen geen gemakkelijkheidsoplossing zijn om die overbevolking aan te pakken. Het federaal justitieel beleid faalt.”
Straffeloosheid voorkomen
De Vreese vraagt dat het federale niveau dringend werk maakt van snellere bestraffing, snellere uitvoering van de straffen en extra capaciteit: “Door de extra prestatieplaatsen kan Vlaanderen op dit moment de werkstraffen uitvoeren. Dat is belangrijk, want zo zorgen we ervoor dat daders iets terug doen voor de gemeenschap en voorkomen we straffeloosheid.”
